Caring Vets start initiatief met Caring Farmers
Introductie
Gehouden dieren zijn ‘maakbare’ dieren. De manier van houden en fokken (vooral op melkproductie) van melkkoeien en geiten gaat ten koste van hun gezondheid en welzijn. Zeugen worden gefokt met steeds meer spenen en dikbil runderen vertonen een extreme spierontwikkeling. Om dieren beter inpasbaar te maken in de grootschalige dierhouderij wordt hun integriteit aangetast (onthoornen, castratie, couperen van staarten of snavels etc.), of dieren worden gefokt op extreme uiterlijke kenmerken. Er wordt nauwelijks rekening gehouden met de intrinsieke waarde van dieren en een Goed leven voor dieren.
Wat wil het dier? Dat wordt niet gehoord!
Tegenover de vergaande instrumentalisering bestaat consensus dat een grote groep dieren wezens met gevoel zijn die de wereld bewust ervaren. Er is wetenschappelijk bewijs van hun sociale leven en hoe ze actief hun eigen belangen nastreven, hun preferenties uit kunnen drukken en met elkaar en met de mens communiceren. Het zijn geen ‘objects- ’maar ‘subjects of agency’. Dit blijkt ook uit hoe er over houden van dieren gedacht wordt in de maatschappij. In De Staat van het dier(RDA, 2019) blijkt de grotere morele waarde van dieren: 80 % uit deze verkenning stelt dat dieren een moreel recht op leven hebben. Echter geitenbokjes, leghaantjes en te kleine biggetjes krijgen dat niet.
Er zijn geen politieke mechanismen om dieren institutioneel te representeren in de democratische rechtstaat en om dieren te laten participeren in beleid. Ook de Wet dieren heeft er niet toe geleid dat de rechtspositie van gehouden dieren is versterkt (Evaluatie Wet dieren, 2020).
Filosofe Eva Meijer besprak de Ombudsmens voor dieren in haar boek “De soldaat was een dolfijn” uit 2017. Dieren een politieke stem geven is een goede manier om dierenbelangen op de politieke agenda te krijgen. Eva Meijer ondersteunt dit initiatief.
De komende decennia staat de voedseltransitie op de agenda. De aanpassing van de landbouwsector is dé kans om dieren een Goed leven te geven. Hoogleraar Imke de Boer van Wageningen UR schreef samen met Evelien de Olde een voedselvisie: Re-rooting the Dutch food system. Caring Farmers schreven mee aan deze visie:
‘Dierlijk voedsel zal een kleiner maar zeer gewaardeerd onderdeel zijn van ons dieet. Dit wordt ook een tijd waarin wij volledig onze verantwoordelijkheid nemen voor landbouwdieren, zodat elk dier dat in Nederland wordt gehouden een goed leven heeft. Hun huisvesting is afgestemd op de dieren zelf. We negeren hun behoeften niet langer, maar zorgen juist dat ze een gezond en goed leven hebben en gedrag kunnen vertonen dat bij hun soort past. Het sociale fundament definieert het voedselsysteem dat we als samenleving voor ogen hebben’.
In deze visie worden rechten voor het dier in de grondwet verankerd.
De voedseltransitie is dé kans om – zolang we nog dieren houden voor productie- het dierenwelzijn voorop te stellen. Maak dieren uitgangspunt van de houderij zoals de Dierenbescherming beschrijft in haar Deltaplan Veehouderij. En als Caring Vets stelden wij het Basisdocument Diereffect op waarin voorwaarden staan om productiedieren te mógen houden.
Maar de overheid benoemt dierenwelzijn slechts marginaal in haar plannen voor Kringlooplandbouw. En door de roep om emissiebeperking in de dierhouderij in combinatie met de zoönose problematiek neemt de dreiging toe dat veel dieren nog verder opgesloten worden in dichte stallen met luchtwassers. Steeds meer instrumentalisering, een zeer onwenselijke ontwikkelingsrichting!
Noodzaak van dit initiatief
De Ombudsmens voor dieren roept de overheid ter verantwoording voor het verzaken van daadwerkelijke bescherming van dieren. Het ‘maakbare’ dier kan niet overgelaten worden aan de (economisch gedreven) sector. De Ombudsmens voor dieren kan gevraagd en ongevraagd andere onderwerpen op de agenda plaatsen, bijvoorbeeld het maar door laten gaan met intensief, grootschalig dieren houden, in plaats van hun integriteit te respecteren en toekomstbestendig beleid door te voeren, zoals o.a. in de ‘voedselvisie’ is verwoord.
Er zijn veel voorbeelden van het níet behartigen van belangen van dieren, we noemen er hier een paar:
Wij vinden het onbegrijpelijk dat de minister voor LNV afspraken maakt met de landbouwsector om het couperen van biggenstaarten pas te beëindigen in 2030. Deze en andere aantastingen van de integriteit wilde de minister al afbouwen in 2007 (Nota dierenwelzijn 2007). Ook de Europese Unie zet zich al jaren in om couperen te stoppen.
De huidige vangmethode van slachtkuikens en kippen veroorzaakt ernstig onnodig lijden bij meer dan een miljoen dieren per jaar. ‘Onnodig’ lijden veroorzaken is sinds 2007 verboden in de Transportverordening. En is daadwerkelijk onnodig omdat er een vangmethode is, de Zweedse methode, waarbij de kans op verwondingen sterk afneemt. De Zweedse vangmethode verplicht stellen ligt dan ook voor de hand, maar gebeurt niet.
Miljoenen eendagshaantjes worden gedood, terwijl dat niet noodzakelijk is, want het kan al jaren voorkomen worden door embryo’s in het ei te sexen, of door de haantjes op te fokken, wat beide op kleine schaal gebeurt. Maar er is geen wettelijke verplichting.
Een Ombudsmens voor dieren, benoemd door de Tweede kamer, onafhankelijk acterend binnen het kantoor van de Nationale ombudsman, vergelijkbaar met de ombudsman voor kinderen is einddoel van dit initiatief.
We zijn in gesprek met het bureau van de Nationale ombudsman, met de Raad voor Dierenaangelegenheden en hebben contact met het Centrum voor Dier Mens Studies.
We zoeken medestanders en ondersteuning bij andere initiatieven, bij dierenwelzijn-organisaties en bij de politiek. D66 heeft de ombudsman voor dieren in haar actieplan dierenwelzijn opgenomen, de andere politieke partijen gaan we benaderen.
We doen onderzoek naar de rol, taken en positie van de Ombudsmens voor dieren, naar het maatschappelijk draagvlak, naar juridische en ethische consequenties. We hopen tevens dierendeliberaties (bron Eva Meijer) te organiseren en zoeken de publiciteit.
We houden u op de hoogte van de ontwikkeling van ons initiatief!
