Op 23 januari 2025 vond er weer een onderwijsmiddag van Caring Vets plaats aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Dit evenement, georganiseerd door Dierenartsenvereniging Caring Vets en mede mogelijk gemaakt door Adriaan Antonis, bracht masterstudenten diergeneeskunde samen om te reflecteren op hun rol in de maatschappij en de toekomst van dierenwelzijn en duurzaamheid.
De rol van de dierenarts in een veranderende wereld
Adriaan Antonis opende de middag met een prikkelende vraag: wat is onze verantwoordelijkheid als dierenartsen in een wereld waar de draagkracht van de aarde onder druk staat? Hij introduceerde het concept van Earth Overshoot Day en wees erop dat Nederland al in april haar jaarlijkse ecologische limiet bereikt. Dit onderstreept de urgentie om bewuster om te gaan met diergezondheid en duurzaamheid binnen de diergeneeskunde. Hij moedigde de studenten aan om kritisch na te denken over de invloed van hun beroepskeuzes op het milieu en de maatschappij.
Zijn presentatie benadrukte de noodzaak tot verandering en zette de toon voor de rest van de middag. Met pakkende slides en een duidelijke boodschap wist hij de urgentie van de transitie in de veehouderij overtuigend over te brengen. Adriaan maakte bovendien de link met de rol en verantwoordelijkheid van dierenartsen binnen dit proces en riep de zaal op om actief deel te nemen aan de discussie.
Caring Vets: Verantwoordelijkheid en Samenwerking
Na de introductie van Adriaan gaf Anna Pijpers (Caring Vets bestuurslid) een korte toelichting op Caring Vets. Er werd stilgestaan bij de basisprincipes van de organisatie en het belang van de ethische code voor dierenartsen. De studenten werden uitgedaagd om kritisch na te denken over hun verantwoordelijkheid en de invloed die zij als toekomstige dierenartsen kunnen uitoefenen. Daarnaast werd benadrukt hoe samenwerking met andere organisaties, zoals artsen, boeren en dierenwelzijnsorganisaties, de Vakbond voor dieren en PNV essentieel is om een breed gedragen verandering te realiseren.
Dierenrechten en de vakbond voor dieren
Marjolein de Rooij zette het gesprek voort met een pleidooi voor de onafhankelijke vertegenwoordiging van dieren in beleidsbeslissingen. Ze besprak de vakbond voor dieren en de juridische obstakels, zoals de interpretatie van het begrip redelijkerwijs in wetgeving. Ze benadrukte de noodzaak om dierenrechten serieuzer te nemen en trok een parallel met de afschaffing van kinderarbeid: hoewel het economisch voordelig zou kunnen zijn, accepteert Europa dit niet meer. Op dezelfde manier zou de markt niet de enige bepalende factor mogen zijn in discussies over dierenwelzijn.
Dit onderwerp bracht veel discussie teweeg in de zaal, met kritische vragen over de haalbaarheid en de impact op de markt. Marjolein wist deze vragen professioneel en onderbouwd te beantwoorden en benadrukte dat verandering in wetgeving noodzakelijk is. Haar verhaal maakte veel los bij de aanwezigen, en ook in de latere sessies bleven er vragen over de vakbond terugkomen.
Kippengeluk en de criteria voor welzijn
Het onderzoek naar kippengeluk werd gepresenteerd en besproken. Hieruit bleek dat welzijn momenteel grotendeels wordt beoordeeld op basis van productiecijfers en lage uitval, terwijl er meer factoren meespelen in het geluk van dieren. De studenten werden aangemoedigd om verder te kijken dan de gangbare welzijnscriteria en na te denken over hoe diergericht welzijn beter gemeten en toegepast kan worden.
De taal van koeien: communicatie en welzijn
Marjolein de Rooij introduceerde het onderzoek naar koeientaal, zoals bestudeerd door Leonie Cornips. Met een video van koeien riep zij de zaal op om stil te staan bij hoe dieren communiceren. Koeien blijken trager te communiceren dan bijvoorbeeld honden, wat betekent dat er meer tijd en geduld nodig is om hun gedrag en signalen correct te interpreteren. Dit inzicht is cruciaal voor het verbeteren van dierenwelzijn en benadrukt de noodzaak van een meer diervriendelijke benadering in de veehouderij.
Tijdens deze sessie kwamen opnieuw vragen over de vakbond naar boven, wat aangaf hoezeer dit onderwerp leefde onder de aanwezigen. Dit illustreerde de impact van het thema en de interesse van studenten in structurele veranderingen binnen de sector.
Natuurlijke veehouderij en biodiversiteit
Sjoerd Miedema, biologisch-dynamisch boer en vertegenwoordiger van het Platform Natuurlijke Veehouderij, vertelde over zijn bedrijf en zijn duurzame aanpak. Hij houdt kalveren bij de koe en verkoopt zijn melk via Kalverliefde, een initiatief van Janina Van Der Drift. Met de studenten besprak hij het belang van biodiversiteit, de rol van koeienhoorns en manieren om dieren gezond te houden zonder antibiotica. Zijn verhaal bood een concreet voorbeeld van hoe duurzame veehouderij in de praktijk kan worden gebracht.
Sjoerd bracht een luchtige toon in de discussie en wist met humor de studenten te betrekken. Hij gaf inzicht in hoe hij antibioticavrij boert en hoe hij samenwerkt met de natuur om zijn dieren gezond te houden. Kritische vragen vanuit de zaal werden door hem praktisch en duidelijk beantwoord. Dit droeg bij aan het vertrouwen toonde aan dat samenwerking met vooruitstrevende boeren mogelijk is.
Discussie en reflectie: de toekomst van dierenwelzijn
Gedurende de middag ontstonden boeiende discussies, onder andere over de haalbaarheid van dierenrechten in beleidsvorming en de invloed van consumentengedrag. Er werd gereflecteerd op de vraag of dieren daadwerkelijk inspraak kunnen krijgen en hoe taalonderzoek hierbij kan helpen. Studenten werden uitgedaagd om buiten het bestaande systeem te denken en te overwegen hoe zij als toekomstige dierenartsen kunnen bijdragen aan een eerlijkere omgang met dieren.
De afsluiting werd verzorgd door de organisatie van Caring Vets, waarin nogmaals werd benadrukt hoe belangrijk het is dat dierenartsen zich bewust zijn van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Marjolein gaf aan dat veranderingen in wetgeving en dierenrechtenhistorisch gezien altijd met weerstand zijn ontvangen, maar dat dit geen reden is om ze als onhaalbaar te beschouwen. Sjoerd moedigde de studenten aan om kritisch na te denken over de keuzes die ze maken en om open te staan voor verandering in de sector.
Na afloop bleven een aantal studenten nog lange tijd napraten. Sommigen gaven aan dat ze zich graag verder wilden verdiepen in deze thema’s en vroegen hoe ze zich konden aansluiten bij Caring Vets of toekomstige congressen. De middag heeft aangetoond dat dierenwelzijn en duurzaamheid diepgewortelde thema’s zijn binnen de diergeneeskunde en dat er onder de studenten een sterke motivatie is om hier actief aan bij te dragen. Caring Vets blijft zich inzetten voor bewustwording en verandering in de sector en kijkt uit naar de volgende bijeenkomsten.