Artikel n.a.v. RTL-Nieuws item over slacht van hoogdrachtige koeien.
Het slachten van drachtige dieren blijkt in Nederland en in de rest van Europa schrikbarend vaak voor te komen. Gek genoeg is het bij wet niet verboden om drachtige dieren te slachten. Wat wel verboden is volgens de Europese transportverordening[1] is het transporteren van dieren in de laatste 10 procent van de dracht. Deze dieren zouden dus nooit op het slachthuis terecht mogen komen, maar helaas gebeurt dat wel. In Nederland zijn dit jaar al tenminste 189 waarschuwingen uitgedeeld door de NVWA betreffende de slacht van melkkoeien die meer dan 90 procent van de dracht hebben bereikt.[2]
Europa
Uit een rapport van de European Food Safety Authority (EFSA) blijkt dat Nederland niet alleen staat. Het komt regelmatig voor dat hoogdrachtige dieren worden geslacht. Naar schatting 3 procent van de melkkoeien, 1,5 procent van de zoogkoeien, 0,5 procent van de zeugen, 0,8 procent van de ooien en 0,2 procent van de geiten worden geslacht in het laatste trimester van de dracht. Dit zijn schattingen, omdat dit niet daadwerkelijk wordt bijgehouden. (Er is immers geen sprake van een overtreding omdat wetgeving ontbreekt). Opvallend in de schattingen afkomstig van Nederland is dat aangenomen wordt dat 15 procent van de schapen en geiten in het slachthuis in het laatste derde deel van de dracht was. Ook werd opgemerkt dat het detecteren van dracht in het slachthuis geen aandachtspunt was.[3]
Slachten in laatste trimester: ethisch en wetenschappelijk onverantwoord
We mogen er gebaseerd op de literatuur vanuit gaan dat foetussen in het laatste derde deel van de dracht in staat zijn om pijn en andere negatieve prikkels waar te nemen. Anatomisch zijn ze daartoe in die fase in staat. Bovendien blijkt dat foetussen reageren op pijnlijke prikkels, met het vertrekken of terugtrekken van spieren.[4]
Over de vraag of er ook sprake is van bewustzijn, zijn de meningen verdeeld. Tot 70% van de dracht is het waarschijnlijk dat er geen sprake is van bewustzijn, maar na 70% van de dracht zijn de neurale verbindingen dermate ontwikkeld dat bewustzijn mogelijk is. Of de foetus ook daadwerkelijk in staat is om pijn te identificeren en te voelen, is niet bewezen. Daarentegen kan men ook niet bewijzen dat de dieren in die fase geen bewustzijn hebben.
Wat ons betreft is het duidelijk dat de foetus hier het voordeel van de twijfel verdient: neurologisch is het in staat pijn te voelen en zou er ook al sprake kunnen zijn van bewustzijn. In deze fase ter wereld komen in het slachthuis is onacceptabel.
Bedenk daarbij ook wat er in het slachthuis gebeurt: Als het moederdier wordt geslacht en verbloed, daalt de zuurstofvoorziening van de ongeboren vrucht. Het duurt minutenlang voor de vrucht aan zuurstofgebrek is gestorven. Als het dier uit de baarmoeder wordt gehaald, zal het als het volgroeid genoeg is, gaan ademhalen. Het slachthuispersoneel staat dan voor de taak om dit dier te euthanaseren (als daarvoor bij de dierenarts van de NVWA de juiste middelen voorhanden zijn) of het te schieten en verbloeden. De vrucht wordt afgevoerd als slachtafval.
Advies Caring Vets
Om drachtige dieren en ongeboren vruchten te beschermen, en om duidelijkheid te scheppen wat wel of niet acceptabel is, is het wat ons betreft noodzakelijk om het slachten van vee in het laatste derde deel van de dracht bij wet te verbieden.
Aangezien in Nederland dieren bewust gedekt worden middels natuurlijke of kunstmatige inseminatie en geregistreerd wordt op welk tijdstip dit gebeurd is, is het argument van onwetendheid hieromtrent bij aflevering aan het slachthuis onvoldoende. Caring vets stelt voor om de leverancier die drachtige dieren ter slacht aanbiedt een zware boete op te leggen tenzij deze kan aantonen dat de draagtijd korter is dan 70% van de totale draagperiode. Het is aan de sector zelf zorg te dragen voor bewijs hiervan.
[1] https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32005R0001:NL:HTML[2] https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4477716/kamerfracties-slachten-hoogzwangere-koeien-schokkend
[3] EFSA Journal, 30 mei 2017, Animal welfare aspects in respect of the slaughter or killing of pregnant livestock animals (cattle, pigs, sheep, goats, horses) https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4782`
[4] Gerritzen et al, augustus 2016, Effect van verdoven en doden van drachtige dieren op de foetus en vaststellen van de incidentie van doden van (hoog)drachtige dieren in Nederland. http://edepot.wur.nl/386650
