Aantasting gezondheid, welzijn en integriteit van de kat ten gevolge van fokken op uiterlijke kenmerken.
In dit statement stelt Caring Vets welke welzijnsbeperkende uiterlijke, en gepaard daaraan ook inwendige kenmerken, bij de kat onacceptabel zijn.
Gezondheid belangrijker dan uiterlijk
Caring Vets stelt gezondheid en welzijn boven het uiterlijk en vindt het belangrijk dat katten vrij zijn van erfelijke aandoeningen. In de fokkerij behoort de intrinsieke waarde (eigenwaarde van het dier, zonder nut voor de mens) van de kat voorop te staan en mag de integriteit (heelheid) van het dier niet aangetast worden. Aantasting van de integriteit zorgt ervoor dat katten hun natuurlijke gedrag niet meer kunnen vertonen en daarvan welzijns- en/of gezondheidsproblemen ondervinden. Het fokken van katten zonder snorharen, zonder vacht, met korte poten of met afwijkende oren tast de integriteit van het dier aan. Bovendien is het volgens artikel 3.4, Besluit houders van dieren, verboden (met) dieren te fokken die op erfelijkheid gebaseerde, welzijnsbeperkende eigenschappen en/of gezondheidsproblemen hebben.
Ontbreken van (functionele) snorharen en tastharen
Het ontbreken van functionele tast- en snorharen tast de integriteit en de intrinsieke waarde van de kat aan. Tastharen zitten rond de ogen en de oren en bij de poten. Snor- en tastharen spelen een grote rol bij de zintuiglijke waarneming. Bij katten zonder functionele tastharen ontbreekt een essentieel deel hiervan. Door het fokken op haarloosheid worden katten bewust voor een deel “blind” gemaakt. De afwezigheid van functionele tastharen maakt dat een kat beperkt is in haar bewegingen. Zo mist zij een deel van de vaardigheid tot spelen.
Ook is de kat sociaal gehandicapt: snorharen maken deel uit van de lichaamstaal tussen katten. Het dagelijks leven wordt gekenmerkt door ongerief, ongemak en onzekerheid. Voorbeelden van katten zonder functionele tastharen: Sphynx, Bambino Sphynx, Rex katten.
Afwezigheid van Haar
Kaalheid bij katten is het gevolg van een ernstige erfelijke afwijking. De afwezigheid van haar bij katten tast de integriteit en de intrinsieke waarde van de kat aan. De vacht fungeert als bescherming voor de kat tegen uitwendige invloeden maar is ook belangrijk bij de communicatie met soortgenoten. Bovendien kan de kat door de kaalheid niet zomaar naar buiten, de huid raakt snel beschadigd en zonnebrand is een groot risico. In de winter is er door het ontbreken van een vacht geen bescherming tegen de kou. Verder hebben kale katten sneller last van gistinfecties op de huid. Voorbeelden van rassen zonder haar: Sphynx, Bambino Sphynx, Dwelf, Elf.
Korte poten
Het hebben van korte poten is een gevolg van een ernstige erfelijke aandoening: achondroplasie ofwel dwerggroei. Het tast de integriteit en de intrinsieke waarde van de kat aan. Daarbij beperken korte poten de kat in haar bewegingen: zij kan niet goed lopen en springen en heeft een onhandige waggelende gang. Jacht- en speelgedrag worden hierdoor belemmerd. De onnatuurlijke manier van lopen heeft extreem veel spiermassa tussen de schouderbladen tot gevolg. De ruggengraat wordt daardoor naar binnen gedrukt, wat bij een deel van de dieren leidt tot scheefstand van de ruggengraat (lordose of kyfose). Door de druk van de afwijkende stand van de wervelkolom ontstaat vervolgens een afplatting van de luchtpijp, waardoor het ademen wordt bemoeilijkt. De dieren kunnen hier ernstige hinder van ondervinden in de vorm van verminderde conditie en benauwdheid. De afwijkende vorm van de ruggengraat geeft ook nek- en rugpijn. Andere medische aandoeningen door de te korte poten kunnen zijn: patella luxatie (losse knieschijf), snelle gewrichtsslijtage en nek- en rughernia ’s. Voorbeelden van rassen met korte poten: Munchkin, Bambino Sphynx, Dwelf.
Gevouwen oren
Gevouwen oren zijn het gevolg van een spontane mutatie in een gen dat een afwijkende groei van het oorkraakbeen veroorzaakt. Het gaat om een zeer ernstige erfelijke aandoening: osteochondrodysplasie (een aangeboren groeistoornis van het kraakbeen en de botten) en dit beperkt zich niet tot de oren. Het zorgt ook voor kortere, misvormde poten en kreupelheid met pijnlijke gewrichtsontsteking als gevolg. Naast de medische problemen, tast de vorm van de oren de integriteit van het dier aan en is het niet in staat tot normale communicatie met soortgenoten, waarbij de stand van de oren ook een belangrijke rol speelt. Voorbeelden van rassen met gevouwen oren: Scottish Fold, Napoleon Fold.
Gekrulde oren
Gekrulde oren hinderen het dier in communicatie met soortgenoten en daarnaast wordt door de vorm van de oorschelp de gehoorgang minder goed beschermd. Deze is daardoor moeilijker schoon te houden door de kat, waardoor vuil en overtollig oorsmeer problemen kunnen veroorzaken. Voorbeelden van rassen met gekrulde oren: American Curl, Elf, Dwelf.
Brachycefalie
Brachycefale ofwel kortschedelige katten zijn zo gefokt dat de structuren in de schedel onvoldoende ruimte krijgen. Ze hebben te kleine neusgaten, de tong is verhoudingsgewijs te groot en het zachte verhemelte is te lang. Ook kunnen deze dieren een te nauwe en vaak sterk afgeplatte luchtpijp hebben. Door dit complex van afwijkingen kan de passage van lucht door de voorste luchtwegen meer of minder sterk worden bemoeilijkt. Hierdoor kunnen ze continu benauwd zijn.
Voor het gebit is onvoldoende ruimte in de kaak, met gebitsproblemen als gevolg. Plooien op de kop zorgen voor huid- en oogontstekingen en door de uitpuilende ogen komen pijnlijke oogaandoeningen veelvuldig voor. Wereldwijd is dit in diverse publicaties wetenschappelijk bewezen en algemeen bekend bij fokkers en dierenartsen. Over dit onderwerp lees je hier meer.
Voorbeelden van katten met een te korte snuit: Pers, Exotisch korthaar, Brits korthaar.
Daarom de volgende oproep aan alle betrokkenen!
Fokkers: fok op gezondheid en niet op uiterlijk.
Overheid: handhaaf bestaande wetgeving.
Bedrijven: maak geen reclame met doorgefokte dieren.
Dierenartsen: geef voorlichting en adviseer.
Consument: koop geen doorgefokt dier. Uw koopgedrag bepaalt wat er wordt gefokt! Denk daarom goed na voor u een dier aanschaft en laat u adviseren door uw dierenarts.
Samen kunnen we ervoor zorgen dat onze huisdieren niet langer hoeven te lijden onder modegrillen en een te weinig daadkrachtig beleid.
Caring Vets, werkgroep gezelschapsdieren
