Synergie tussen veehouder & dierenarts
Op maandag 25 november 2025 vond aan de Universiteit Utrecht een symposium plaats dat in het teken stond van de vraag hoe dierenartsen kunnen bijdragen aan een duurzamere toekomst. Het evenement, georganiseerd door het Green Team van de faculteit Diergeneeskunde, bracht een diverse groep experts samen. Sprekers van de faculteit, Caring Farmers en Caring Vets deelden hun inzichten wat resulteerde in een boeiende en soms confronterende reeks lezingen over verleden, heden en toekomst van de veehouderij.
Floor Haalboom – Historische perspectieven
Historica Floor Haalboom opende de dag met een terugblik op de ontwikkeling van de intensieve veehouderij. Ze nam het publiek mee naar de jaren dertig van de vorige eeuw, toen de industrialisatie van de landbouw begon. Ze liet zien hoe strategische beslissingen, zoals het gebruik van antibiotica in diervoeder en het sluiten van mestcontracten, hebben geleid tot het systeem dat we vandaag de dag kennen.
Haalboom benadrukte dat deze ontwikkelingen geen onvermijdelijkheid waren, maar het resultaat van keuzes van een kleine groep invloedrijke industriëlen. Daarbij wees ze erop dat er vanaf het begin kritiek op dit systeem is geweest, onder andere van dierenartsen zoals Jan Grashuis en schrijvers als Ruth Harrison, bekend van het boek Animal Machines.
Ze sloot af met een oproep aan de aanwezigen om kritisch te blijven kijken naar het huidige systeem en actief bij te dragen aan alternatieve modellen, zoals coöperaties tussen consumenten en producenten.
Inge Vleemingh – Leren van de praktijk
De tweede spreker, landschapsarchitect en biologische varkenshouder Inge Vleemingh, bracht een inspirerend praktijkvoorbeeld vanuit haar eigen boerderij. Ze werkt met 200 Duroc-varkens in een circulair systeem waarin reststromen worden hergebruikt en natuurlijke gedragingen van de dieren centraal staan.
Vleemingh vertelde hoe ze door kleine maar slimme aanpassingen, zoals het aanbieden van wilgentakken en het laten grazen van de dieren, chemische ontworming overbodig heeft gemaakt. Ze benadrukte dat een intensievere betrokkenheid bij de natuurlijke processen van dieren niet alleen goed is voor hun welzijn, maar ook economisch haalbaar.
Haar verhaal toonde aan dat werken met de natuur in plaats van ertegen een realistische en duurzame optie is. Ze moedigde de deelnemers aan om zich meer te verdiepen in het gedrag van dieren en deze kennis toe te passen in hun werk.
Frederieke Schouten – Reflecties vanuit de praktijk
Dierenarts Frederieke Schouten gaf een openhartige lezing over haar ervaringen in de intensieve veehouderij. Ze vertelde over de spanningen die ze ervaart tussen de economische druk van het systeem en het welzijn van individuele dieren.
Hoewel ze de uitdagingen niet bagatelliseerde, wees ze ook op positieve ontwikkelingen. Ze noemde voorbeelden zoals de afname van het gebruik van kraamkooien en de toenemende aandacht voor kalf-bij-de-koe-systemen als tekenen van vooruitgang. Volgens Schouten is het duidelijk dat dierenwelzijn een steeds belangrijker thema wordt in Nederland.
Ze riep collega-dierenartsen op om hun stem te laten horen en actief bij te dragen aan initiatieven zoals de Caring Movement, die zich richten op verbeteringen in de sector.
Wytze Nauta – Ethiek en fokkerij
Biologische melkveehouder Wytze Nauta sloot de dag af met een betoog over de noodzaak van robuustere veerassen in een duurzamer landbouwsysteem. Hij bekritiseerde het intensieve gebruik van technologieën zoals IVF en embryo-transplantatie, die volgens hem niet alleen onnatuurlijk zijn, maar ook leiden tot welzijnsproblemen bij dieren.
Nauta vertelde over zijn eigen aanpak, waarbij hij zich richt op extensieve systemen en het verbeteren van diervriendelijke fokmethoden. Hij sprak zijn waardering uit voor de groei van kalf-bij-de-koe-bedrijven in Nederland, die volgens hem een hoopvol alternatief bieden voor de intensieve melkveehouderij.
Zijn pleidooi was helder: dierenartsen moeten hun expertise inzetten om dierenwelzijn boven productiebelangen te stellen en zich uitspreken tegen praktijken die dieren schaden.
De vier lezingen vormden samen een rijk en genuanceerd beeld van de uitdagingen en mogelijkheden in de duurzame transitie. Elke spreker bracht unieke inzichten en praktische adviezen, met steeds dezelfde onderliggende boodschap: de dierenarts speelt een belangrijke rol in deze verandering.
